Rus Beşleri (Rusça: Могучая кучка, Moguçaya Kuçka diye okunur.) Güçlü beşler diye de bilinen M. A. Balakirev, A. P. Borodin, C. A. Cui, Modest Musorgski ve N. A. Rimski Korsakov'dan oluşan besteciler grubu.
“Rus Beşleri” ya da “Güçlü Küme” olarak tanımlanan kümenin öncüsü, “Novotor”ların ve ulusal Rusişi halk dramının baş yaratıcısı Musorgski’dir (1839–1881). Ayrıca Musorgski Rus izlenimciliğinin kurucusu olarak da gösterilmektedir. Musorgski, sanatında gülünç ve acıklı öğeleri aynı ustalıkla biçimlendirmiş ve bu özelliklerinden dolayı dünya opera literatürünün büyük yaratıcı kişilikleri arasında yer almıştır. Musorgski’nin yanı sıra tarihsel konularda daha sınırlı, fakat daha çok Rus efsanesi ve masalı üzerinde çalışan, çalgılama ve orkestralama sanatının büyük ustası Nikolay Rimsky-Korsakov ve Prens İgor operası ile ülkesinin etkileyici bir kültürel resmini, gerçekçi ve güçlü bir anlatımla betimleyen Aleksandr Borodin aynı ulusal ülküyü izlemişlerdir. Rus Beşleri’nin akıl babası olan Milly Balakirev ise opera sanatına hiç eğilmemiş, Fransa doğumlu César Cui ise müzik tarihinde pek önemli ve özgün sayılmayan bir sanatçı olarak değerlendirilmiştir.
Milly Balakirev: Beşler’in müzik eğitimini
genç yaşlardan hiç aksatmadan sürdüren tek üyesidir. “Rusya” adlı
senfonik şiirinde ve “İslamey” adlı piyano fantezisinde ülkenin her
yöresinden halk ezgilerini etkin bir şekilde kullandığını görürüz.
Eserleri arasında bulunan Do Majör Senfonisi’ni tamamlaması tam otuz
yılını almıştır.
Cesar Cui: Askeri mühendislik profesörüdür.
Mesleğinde generallik rütbesine kadar yükselmiştir. Gençliğinde
öğrendiği fakat daha sonra askeri eğitimden dolayı tali plana ittiği
müzik öğrenimiyle şarkılar, piyano parçaları ve Victor Hugo’nun oyununa
dayalı “Angela” adlı bir opera bestelemiştir.
Alexander Borodin: St. Petersburg’da tıp
ve kimya okumuş askeri doktorluk yapmış ve profesör olarak akademik
kariyerini sürdürmüştür. Müzik bilgisini Balakiref’in yardımıyla
geliştirmiştir. İlk gençlik yıllarında Mendelssohn’a karşı ilgi duymuşsa
da daha sonraki yıllar Rus halk müziği onu bu tutkusundan kolayca
uzaklaştırmıştır.
Modest Musorgski: Varlıklı bir ailenin
çocuğudur. Müziğe karşı ilgisi destek bulmuşsa da O, ordu hizmetine
oradan da kamu hizmetine geçmiştir: Fakat müziğe karşı ilgisi Harp
okulunu bitirip muhafız alayına subay olarak atanmasıyla tekrar
canlanır. Ve Balakiref’in etkisiyle besteciliğe başlar. Eserlerindeki
modal (makamsal) karakter zamanının ve sonraki kuşakların Avrupa
bestecilerini etkilemiştir.
Nikolay Rimsky-Korsakov: Rus
beşlerinin en genç üyesidir.
Sankt-Peterburg Deniz Harp Akademisi’nde
öğrenim görürken kendini bir müzikçi olarak eğitmeyi ihmal etmemiştir.
Bu arada Balakirev’ten ders alması onun Beşler’in diğer üyeleriyle
tanışmasına sebep olur. Donanmadaki görevinden ayrılıp bandoları
denetleme görevine geçer. Ve ölümüne kadar kadar St. Petersburg’daki
konservatuvarda öğretmenlik yapar.
Beşlerin bestelerinde insan aşkı da önemli bir yer tutar. Ama bu aşk
artık ulusların ve imparatorlukların yazgısına hükmetmez. Brodin’in
Prens İgor’u, Musorgski’nin Boris Godunov’u ve Kovançina’sı gibi eserler
tarihi gerçekliği bir şekliyle dinleleyenlerine sunar. Boris’te dramin
en güçlü baş oyuncusu bizzat halktır.
<timeline> ImageSize = width:800 height:155 PlotArea = width:620 height:135 left:100 bottom:20 AlignBars = justify
Colors =
id:Borodin value:tan1
id:Cui value:rgb(1,0.6,0.5)
id:Balakirev value:lightorange
id:Musorgski value:gray(0.8)
id:Rimsky-Korsakov value:coral
id:Tsar value:white
Period = from:1830 till:1920 TimeAxis = orientation:horizontal ScaleMajor = unit:year increment:10 start:1830 ScaleMinor = unit:year increment:10 start:1830
Define $markred = text:"*" textcolor:red shift:(0,3) fontsize:10
PlotData=
align:center textcolor:black fontsize:8 mark:(line,black) width:18 shift:(0,-5)
bar:
ÇAR
color:white text:""
from: 1830 till: 1855 color: orange text: I. Nikola
from: 1855 till: 1881 color: yellow text: II. Aleksander
from: 1881 till: 1894 color: orange text: III. Aleksander
from: 1894 till: 1917 color: yellow text: II. Nikola
bar:Borodin color:Borodin
from: 1833 till: 1887
bar:Cui color:Cui
from: 1835 till: 1918
bar:Balakirev color:Balakirev
from: 1837 till: 1910
bar:Musorgski color:Musorgski
from: 1839 till: 1881
bar:Rimsky-Korsakov color:Rimsky-Korsakov
from: 1844 till: 1908
LineData=
at:1855 color:black width:0.5 layer:back
at:1881 color:black width:0.5 layer:back
at:1894 color:black width:0.5 layer:back
at:1917 color:black width:0.5 layer:back
Orijinal kaynak: rus beşleri. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page